Microsoft vừa tiết lộ chiếc ROG Xbox Ally mới, không chỉ giới thiệu phần cứng mà còn hé lộ phần mềm sẽ cung cấp năng lượng cho thiết bị cầm tay mang thương hiệu Xbox này. Có vẻ như Windows cuối cùng cũng sẽ không còn quá phụ thuộc vào chuột và bàn phím nữa, nhưng câu chuyện còn sâu sắc hơn nhiều so với những gì chúng ta thấy ban đầu, và tất cả đều nhờ vào Valve cùng hệ điều hành SteamOS.
Windows hiện tại chưa bao giờ được tối ưu cho gaming
Nếu bạn là một game thủ PC giống như tôi, có lẽ bạn đã quá quen với những “trò hề” quen thuộc của Windows làm giảm trải nghiệm chơi game.
Những bản cập nhật phiền phức, lượng lớn phần mềm rác được cài đặt cùng với Windows, một số cài đặt Windows mặc định ảnh hưởng xấu đến hiệu suất chơi game, và sự bất tiện gần như không thể điều hướng Windows bằng controller khi bạn muốn chơi game trên TV chỉ là một vài ví dụ điển hình.
Minh họa Windows gặp vấn đề khi chơi game trên PC với cảnh báo, controller và bàn phím.
Các game thủ PC đã phải đối mặt với những vấn đề này trong nhiều thập kỷ, vì Windows đã và đang là hệ điều hành mặc định cho game thủ PC. Tuy nhiên, nhờ có Valve và SteamOS, cũng như các bản phân phối Linux tập trung vào gaming khác như Bazzite, Microsoft không còn có thể phớt lờ những thiếu sót của Windows đối với việc chơi game.
SteamOS đã chứng minh rằng bạn có thể có một hệ điều hành ưu tiên gaming gọn nhẹ, trực quan và hoạt động mượt mà, không cần đến bàn phím hoặc chuột. Nhưng sự dễ sử dụng chỉ là phần nổi của tảng băng chìm. Hiện tại, chúng ta có những thiết bị như Lenovo Legion Go S, ra mắt với cả phiên bản Windows và SteamOS, cho phép chúng ta thấy rõ Windows cồng kềnh và kém hiệu quả đến mức nào.
Máy chơi game PC cầm tay Lenovo Legion Go S.
Dave2D gần đây đã so sánh hai phiên bản Lenovo Legion Go S, vốn giống hệt nhau về phần cứng ngoại trừ hệ điều hành. Kết quả cho thấy game nhìn chung chạy mượt mà và thường nhanh hơn trên SteamOS so với Windows, mặc dù SteamOS sử dụng lớp dịch Proton để chạy các game này.
Nói cách khác, game chạy tốt hơn thông qua một lớp dịch trên Linux so với việc chạy nguyên bản trên Windows – điều đáng lẽ không thể chấp nhận được nhưng lại là chuyện bình thường đối với Windows. Không chỉ vậy, phiên bản SteamOS của Legion Go S còn tự hào về thời lượng pin dài hơn, không có các bản cập nhật bị ép buộc và chế độ ngủ tiện lợi cho phép bạn tạm dừng máy cầm tay và sau đó tiếp tục chơi game ngay lập tức từ chỗ bạn đã dừng lại.
Valve đã “thổi lửa” vào Microsoft và Windows với SteamOS. Mặc dù Microsoft im lặng trong một thời gian khá dài, nhưng công ty đang bắt đầu chia sẻ chi tiết về tầm nhìn gaming trên Windows của mình, và thành thật mà nói, tôi thích những gì mình thấy.
Windows “Game Mode”: Giao diện mới, trải nghiệm tập trung
Kể từ khi Valve ra mắt phiên bản SteamOS được cải tiến, cung cấp năng lượng cho Steam Deck và giờ đây tương thích với hầu hết các thiết bị PC cầm tay chạy Windows, chúng ta đã chờ đợi Microsoft phản ứng.
Cho đến nay, những lời đáp trả từ gã khổng lồ Redmond chỉ là những tuyên bố chung chung về việc “kết hợp Xbox và Windows” để tạo ra trải nghiệm gaming tốt hơn cho game thủ Windows, nhưng hành động của công ty lại khá đáng thất vọng. Ngoài một vài bản cập nhật cho Xbox Game Bar và việc thêm chế độ nhỏ gọn vào ứng dụng Xbox PC, chúng ta không nhận được gì đáng kể.
Giao diện chọn game trên thiết bị PC cầm tay, minh họa giao diện gaming mới của Windows.
Với sự kiện ra mắt chính thức của ROG Xbox Ally X và Xbox ROG Ally, điều này đã thay đổi. Microsoft đã cho chúng ta cái nhìn thoáng qua về một giao diện người dùng Windows mới được thiết kế dành riêng cho controller, và nó trông rất hứa hẹn.
Đầu tiên, hãy quên đi màn hình desktop Windows truyền thống. Các thiết bị cầm tay ROG Xbox Ally sẽ khởi động trực tiếp vào giao diện toàn màn hình giống Xbox, được tối ưu hóa cho controller. Đây là một phiên bản Windows được tinh gọn cho phép bạn làm mọi thứ chỉ với controller. Bạn có thể đăng nhập vào tài khoản Microsoft của mình, nhập mã PIN trên màn hình chào mừng, điều chỉnh cài đặt, và thậm chí là đa nhiệm.
Giao diện trang chủ Xbox Dashboard được thiết kế lại trên Windows mới tối ưu cho controller.
Ứng dụng Xbox đóng vai trò là một trung tâm game và trình khởi chạy thống nhất. Nó liệt kê tất cả các game bạn đã cài đặt trên thiết bị, dù là game từ PC Game Pass, game Steam hay game miễn phí từ Epic Games Store. Bạn có thể truy cập tất cả từ một bảng điều khiển thống nhất duy nhất, loại bỏ nhu cầu liên tục chuyển đổi giữa hàng tá launcher game khác nhau.
Tuy nhiên, bạn vẫn có thể sử dụng các launcher game khác, chẳng hạn như Steam ở chế độ Big Picture; bạn không bị giới hạn chỉ với ứng dụng Xbox.
Thanh Xbox Game Bar cuối cùng cũng trở nên hữu ích trong cấu hình này. Thay vì gần như không thể sử dụng, nó tích hợp các phần mềm như ASUS Armoury Crate, cho phép bạn điều chỉnh các tùy chọn như âm lượng và độ sáng, theo dõi các chỉ số hiệu suất trong game và nhiều hơn nữa. Tóm lại, Game Bar đóng vai trò như menu Truy cập Nhanh trên Steam Deck, điều này nghe có vẻ tuyệt vời.
Giao diện chuyển đổi ứng dụng trên Windows mới, tối ưu cho điều khiển bằng controller.
Kết hợp lại, ứng dụng Xbox và Game Bar tạo ra một giao diện ưu tiên controller, không quá khác biệt so với bảng điều khiển Xbox và rất giống với chế độ Game Mode trên SteamOS.
Nếu bạn muốn trải nghiệm Windows cổ điển, bạn có thể mở màn hình desktop chỉ bằng một nút bấm và sau đó điều hướng bằng thumbstick hoặc chuột và bàn phím. Tóm lại, trải nghiệm Windows trên thiết bị cầm tay này khá giống với SteamOS, cung cấp một chế độ Game Mode giống Steam Deck và chế độ desktop Windows cổ điển mà tất cả chúng ta đều quen thuộc.
Máy chơi game PC cầm tay ASUS ROG Ally X.
Thay đổi cốt lõi: Nhẹ hơn, nhanh hơn, tiết kiệm pin hơn
Việc cập nhật giao diện Windows để controller trở thành công cụ điều hướng chính là điều tuyệt vời, nhưng các vấn đề gaming của Windows còn vượt ra ngoài giao diện người dùng. Microsoft cũng đang tinh chỉnh Windows “dưới vỏ” để tối ưu hóa nó tốt hơn cho gaming.
Máy ASUS ROG Ally, biểu tượng pin và game, minh họa tối ưu thời lượng pin trên Windows handheld.
Ngoài một “bộ mặt” đẹp đẽ, phiên bản Windows ưu tiên gaming này cũng nên loại bỏ đáng kể lượng tài nguyên hệ thống vốn ngốn RAM và CPU, dẫn đến việc game chạy chậm hơn trên Windows so với SteamOS thông qua Proton. Điều này cũng sẽ giúp cải thiện thời lượng pin, một điểm yếu khác của các thiết bị cầm tay Windows.
“Chế độ Xbox” sắp tới của Windows sẽ loại bỏ bloatware và lượng lớn tài nguyên tiêu thụ để ưu tiên trải nghiệm tinh gọn, chỉ bao gồm những thứ cần thiết. Không có OneDrive, không có phần mềm rác, không có Copilot và Recall, không có hàng tá tiến trình chạy nền. Phiên bản Windows này “đi nhẹ” và chỉ mang theo những thứ cần thiết cho trải nghiệm gaming thoải mái.
Theo thông tin hiện tại, các nhà phát triển đang làm việc trên dự án đã giải phóng được khoảng 2GB bộ nhớ (RAM) mà hệ điều hành sử dụng, trả lại tài nguyên đó cho game. Họ tin rằng có thể giải phóng thêm cả bộ nhớ lẫn một phần tài nguyên CPU đang được sử dụng để xử lý tất cả các tiến trình chạy nền của Windows.
Việc thêm chế độ ngủ vào Windows là một lĩnh vực trọng tâm khác. Việc thiếu tính năng này là một trong những lợi thế lớn nhất mà SteamOS có so với Windows, đặc biệt là trên các thiết bị PC cầm tay. Nếu Microsoft thành công trong việc mang một thứ gì đó tương tự Quick Resume từ các console Xbox lên Windows, đó sẽ là một chiến thắng lớn và một bước tiến khổng lồ để đạt được sự ngang bằng về tính năng với SteamOS.
Điều tuyệt vời nhất là, mặc dù hai thiết bị cầm tay Xbox ROG Ally là những thiết bị đầu tiên trang bị phiên bản Windows này, Microsoft sẽ cung cấp nó cho các thiết bị cầm tay Windows khác vào khoảng năm sau, theo The Verge. Tôi hy vọng rằng cuối cùng, “chế độ Xbox” của Windows cũng sẽ xuất hiện trên các laptop và desktop PC chạy Windows.
Tương lai PC gaming: Hứa hẹn từ phiên bản Windows mới
Tầm nhìn của Microsoft về việc “mọi màn hình đều là Xbox” sẽ không thể thành hiện thực nếu không có một cuộc đại tu Windows khổng lồ, đưa hệ điều hành này gần hơn với SteamOS và bảng điều khiển console Xbox.
Hình ảnh minh họa tầm nhìn "Mọi màn hình đều là Xbox" của Microsoft với nhiều thiết bị khác nhau.
Nhìn vào những gì đã được hé lộ, đội ngũ Xbox hiện đang làm việc để biến trải nghiệm gaming trên Windows giống với SteamOS có vẻ như đang đi đúng hướng. Rốt cuộc, hệ điều hành Xbox được xây dựng dựa trên Windows, chỉ là đã loại bỏ tất cả những thứ cản trở việc chơi game.
Đó chính là những gì bản cập nhật khổng lồ này của Windows đang định hình: một phiên bản Windows nhẹ nhàng, ưu tiên gaming, loại bỏ giao diện desktop đã có từ hàng thập kỷ để chuyển sang giao diện chỉ dùng controller mà không bị giới hạn bất kỳ mặt nào, kể cả khi bạn không sở hữu chuột và bàn phím.
Tôi phải nói rằng, tôi khá hào hứng về điều này. Mặc dù tôi thấy trải nghiệm SteamOS tổng thể khá ổn trên chiếc ROG Ally của mình sau khi cài đặt một số plugin Decky Loader, nhưng khả năng có một giao diện giống SteamOS trên thiết bị cầm tay nhưng hoàn toàn tương thích với PC Game Pass, các cửa hàng game bên thứ ba và mọi game multiplayer nghe còn tuyệt vời hơn nữa.
Trong khi trọng tâm ngắn hạn là làm cho Windows dễ sử dụng hơn trên các thiết bị PC cầm tay, phạm vi của dự án này còn rộng lớn hơn nhiều. Hãy nhớ rằng, Microsoft có kế hoạch mở cửa thế hệ Xbox tiếp theo cho các cửa hàng game bên thứ ba như Steam, và console (hoặc các console) đó có thể chạy cùng một phiên bản Windows hoặc phiên bản rất tương tự với phiên bản có trên các thiết bị cầm tay ROG Xbox Ally.
Hình ảnh quảng cáo máy chơi game PC cầm tay Xbox ROG Ally X.
Điều này có nghĩa là cuối cùng chúng ta sẽ có một phiên bản Windows mà chúng ta có thể sử dụng thoải mái từ chiếc ghế sofa chỉ với một controller trong tay. Trong khi game thủ PC cầm tay là những người đầu tiên được hưởng lợi, giao diện Windows mới ưu tiên gaming sẽ rất tuyệt vời cho bất kỳ ai kết nối PC của họ với TV hoặc thích chơi game trên desktop hoặc laptop bằng controller.
Nếu mọi thứ diễn ra theo đúng kế hoạch, cuộc đại tu gaming trên Windows sẽ là một yếu tố thay đổi cuộc chơi thực sự cho PC gaming. Cuối cùng, Windows đã sẵn sàng sánh ngang với khả năng sử dụng của SteamOS và Bazzite, phá vỡ xiềng xích desktop cũ kỹ và áp dụng một giao diện giống console, biến nó thành môi trường hoàn hảo không chỉ cho thế hệ Xbox tiếp theo, mà còn cho mọi PC chơi game nơi game chủ yếu được chơi bằng controller. Thật tuyệt khi có cạnh tranh!
Bài viết được tham khảo và dịch từ How-To Geek.
Tài liệu tham khảo được đề cập:
