Công cụ trí tuệ nhân tạo (AI) trong quy trình phát triển game không phải là điều gì quá mới mẻ. Dù những ngày gần đây chúng ta nghe nhiều hơn về AI, sự thật là các công cụ AI đã được sử dụng trong game từ nhiều năm qua. Tuy nhiên, sự xuất hiện của một số công cụ AI tạo sinh (Generative AI) mới đã gây ra một làn sóng tranh cãi mạnh mẽ trong mọi lĩnh vực công nghệ. Đây là những công cụ được giới thiệu là tương lai của công nghệ và sự sáng tạo, hứa hẹn sẽ “cắt bỏ” những công đoạn nhàm chán và nặng nhọc trong quá trình tạo ra bất kỳ loại hình nghệ thuật nào, bao gồm cả game.
Thực tế, không phải ai cũng tin vào những lời quảng cáo hào nhoáng đó. Nhưng gã khổng lồ Microsoft chắc chắn đã đặt cược lớn. Công ty chủ quản của Xbox và Windows đang đầu tư hàng tỷ USD vào việc phát triển các công cụ AI tạo sinh, và gần đây, Microsoft đã tiết lộ công cụ AI tạo sinh mà họ phát triển riêng cho mảng kinh doanh game. Muse AI là tên của công cụ mới này, và theo Microsoft, công dụng chính của nó là “lên ý tưởng gameplay”, mặc dù những tuyên bố về khả năng của nó không chỉ dừng lại ở đó.
Microsoft còn tuyên bố Muse sẽ hữu ích cho việc bảo tồn game, và trên hết, Muse có thể “thúc đẩy sự sáng tạo và mở ra những khả năng mới.” Microsoft có thể đưa ra bao nhiêu tuyên bố tùy thích về Muse, nhưng đối với nhiều chuyên gia trong ngành, đặc biệt là những người có kinh nghiệm sâu sắc, tất cả những điều đó nghe có vẻ như một sự lừa dối. Dưới đây là lý do.
Chuyên Gia Phát Triển Game Không Cần “Nàng Thơ” Muse Để Lên Ý Tưởng
Ý tưởng không thiếu, chỉ là bạn không thấy thôi
Nếu bạn không phải là một người làm sáng tạo chuyên nghiệp, hoặc không dành nhiều thời gian trò chuyện với những người trong lĩnh vực này, có thể bạn sẽ nghĩ rằng những người làm sáng tạo cần được giúp đỡ để có ý tưởng mới. Hình ảnh một nghệ sĩ vật lộn với tờ giấy trắng trước mặt, một hình ảnh quen thuộc chúng ta đã thấy nhiều lần, cũng góp phần củng cố suy nghĩ sai lầm đó.
Nói rõ hơn, không phải người làm sáng tạo không cần bất kỳ sự trợ giúp nào để nảy ra ý tưởng mới. Nhưng họ chắc chắn không cần sự giúp đỡ từ một công cụ AI tạo sinh mà bản thân nó không thể đưa ra bất cứ điều gì thực sự mới mẻ. Microsoft có thể gọi công cụ mới này là “Muse” (Nàng Thơ) để định vị AI tạo sinh như một phần không thể thiếu của quy trình sáng tạo, nhưng điều đó không có nghĩa là nó thực sự sẽ trở thành nguồn cảm hứng cho bất kỳ ai.
Hãy xem xét ví dụ đầu tiên mà chúng ta có về khả năng của Muse. Trong bài đăng trên Xbox Wire công bố Muse, Microsoft đã trình bày chi tiết cách, phối hợp với Ninja Theory và sử dụng tựa game nhiều người chơi Bleeding Edge của Ninja Theory, Muse đã có thể “tạo ra cảnh quay gameplay nhất quán và đa dạng được kết xuất bởi AI, thể hiện một bước tiến lớn đối với các mô hình AI tạo sinh có thể hỗ trợ những người tạo ra game.”
Nhưng Muse không hề tạo ra bất kỳ gameplay nào. Nó chỉ tạo ra cảnh quay gameplay, và cảnh quay của một trò chơi thì thiếu rất nhiều thuộc tính cơ bản làm nên một trò chơi thực sự. Nói cách khác, nó thiếu tất cả những gì làm cho một trò chơi trở thành một trò chơi. Muse không được nạp mã nguồn, texture, asset, mô hình, v.v., từ Bleeding Edge; nó được nạp cảnh quay gameplay và dữ liệu đầu vào của người chơi đã được ghi lại, sau đó xuất ra những đoạn cảnh quay gameplay nhỏ hài hước, chưa từng xảy ra nhưng có thể xảy ra, dựa trên giả định của Muse.
Mỗi đoạn cảnh quay chứa những biến thể nhỏ, và tất nhiên, một số lỗi trong cách gameplay có thể trông. Tuy nhiên, bất kỳ game thủ nào từng thất vọng khi phát hiện ra một trò chơi không mang lại cảm giác chơi tốt như khi xem trailer, đều có thể cho bạn biết rằng chỉ nhìn vào cảnh quay gameplay không thể cho biết liệu một thứ có đáng để chơi hay không. Các nhà phát triển game biết rằng để một thứ mang lại cảm giác chơi tốt, bạn phải liên tục thử nghiệm và chơi nó.
Đó là lý do tại sao Muse thực sự không có ý nghĩa đối với nhiều người. Ý tưởng rằng Muse có thể tạo ra nhiều kịch bản gameplay khác nhau, và những kịch bản đó có thể giúp nhà phát triển hình dung điều gì đó trước khi thực sự cố gắng tạo ra nó, chỉ tạo ra những gì trông mạnh mẽ nhất, cắt giảm thời gian phát triển tiềm năng, nghe có vẻ là một lý thuyết hay. Nhưng một lần nữa, nhìn vào cảnh quay gameplay không thực sự cho bạn biết liệu một thứ có mang lại cảm giác chơi tốt hay không. Thành thật mà nói, Muse nghe có vẻ giống như một cách tốn kém để tạo ra hàng loạt tiến độ giả tạo.
Và một lần nữa, để chắc chắn, các nhà phát triển game không cần sự giúp đỡ của Muse để nảy ra ý tưởng. Họ đã quá đủ khả năng để đưa ra những ý tưởng đáng kinh ngạc; nhưng tất nhiên, chúng ta không thấy tất cả trong số đó vì rất nhiều thứ bị loại bỏ. Vì lý do này hay lý do khác, cả ý tưởng tốt và xấu đều không xuất hiện trong trò chơi cuối cùng. Dù là các dự án khổng lồ từ các đội ngũ lớn hay các tựa game indie nhỏ, thực tế là ngành công nghiệp trò chơi điện tử đang bùng nổ với những trò chơi có ý tưởng mới mẻ. Có rất nhiều trò chơi đang đẩy gameplay và cách kể chuyện trong trò chơi điện tử lên một tầm cao mới.
Công Cụ AI Tạo “Bản Nhái” Của Game Cũ Không Phải Là “Bảo Tồn Game”
Liệu nó có thực sự tạo ra một trò chơi?
Bây giờ hãy nói về những tuyên bố bảo tồn xoay quanh Muse AI. Trong bài đăng blog Xbox Wire đã đề cập, phó chủ tịch công ty về AI game tại Microsoft, Fatima Kardar, đã viết: “Ngày nay, vô số trò chơi cổ điển gắn liền với phần cứng cũ không còn có thể chơi được bởi hầu hết mọi người. Nhờ đột phá này [Muse], chúng tôi đang khám phá tiềm năng của Muse để đưa các tựa game cũ trong danh mục của studio chúng tôi và tối ưu hóa chúng cho bất kỳ thiết bị nào.”
Không có lời giải thích nào về cách Muse có thể làm tất cả những điều này, có lẽ là do thực tế là nó không thể. Điều đó không ngăn cản Phil Spencer, người đứng đầu Microsoft Gaming, đưa ra những tuyên bố mơ hồ của riêng mình về cách Muse có thể hỗ trợ việc bảo tồn trò chơi điện tử.
Trong một video, Spencer nói: “Tôi sẽ nói với bạn một trong những điều khiến tôi hào hứng. Bạn biết đấy, một trong những điều chúng tôi rất quan tâm tại Xbox là bảo tồn game. Và tôi nghĩ về một cơ hội để các mô hình học hỏi về các tựa game cũ, những tựa game có thể bị ràng buộc với các phần cứng độc đáo, nơi mà engine đó, trên phần cứng đó, theo thời gian sẽ làm xói mòn số lượng phần cứng có thể chơi game đó. Nhưng bạn có thể tưởng tượng một thế giới, từ dữ liệu gameplay và video, nơi một mô hình có thể học các tựa game cũ, và thực sự làm cho chúng có thể chạy được trên bất kỳ nền tảng nào, nơi các mô hình này có thể hoạt động. Tôi nghĩ điều đó thực sự thú vị. Chúng tôi đã nói rất nhiều về bảo tồn game như một hoạt động của chúng tôi, và các mô hình này cùng khả năng của chúng để học cách một trò chơi hoạt động hoàn toàn, mà không cần engine gốc chạy trên phần cứng gốc, tôi nghĩ mở ra rất nhiều cơ hội.”
Ngay cả khi diễn giải những lời của Spencer một cách rộng lượng nhất, và trong một tương lai nơi Muse AI, sau khi được cung cấp vô số giờ cảnh quay gameplay, có thể tạo ra một trò chơi thực sự, có thể chơi được ở đầu bên kia, thì đó vẫn không phải là bảo tồn, bởi vì bảo tồn không có nghĩa là tạo ra một bản sao tồi tệ của thứ bạn đang cố gắng bảo tồn. Nó có nghĩa là bảo tồn thứ gốc đó, theo cách chân thực nhất có thể.
Nếu bạn cung cấp cho Muse AI hàng triệu giờ gameplay của Shadow of the Colossus, và nó tạo ra phiên bản riêng của tựa game kinh điển trên PS2 đó, bạn có coi trò chơi đó đã được bảo tồn không? Hay bạn chỉ có một phiên bản mới của Shadow of the Colossus, được Muse AI diễn giải? Vế sau là đúng, và thành thật mà nói, không ai muốn chơi và chi tiền (bạn nghĩ Microsoft sẽ không bán thứ AI của họ tạo ra sao?) cho một phiên bản mới của một trò chơi mà thực tế chỉ là một cỗ máy xác suất đắt tiền nhai nát và diễn giải vụng về.
Ồ, và tất nhiên, vấn đề vẫn là sẽ tốn kém hơn nhiều nếu cố gắng để Muse AI đảm nhận việc đưa các tựa game cũ lên phần cứng hiện đại, so với việc chỉ trả tiền cho một vài nhà phát triển để port và giả lập một tựa game cũ lên các console hiện đại.
Các Nhà Phát Triển Game Đang Sử Dụng AI Ở Đâu? Không Phải Bộ Phận Sáng Tạo
Michael trong GTA V đang gọi điện thoại, biểu tượng cho vai trò của AI trong quản lý và kinh doanh game
Nguồn: Rockstar
Một khía cạnh khác của vấn đề này là các nhà phát triển game thực sự phải sử dụng Muse AI để nó trở thành công cụ thành công mà Microsoft mong muốn. Rốt cuộc, Microsoft đã đổ hàng tỷ USD vào việc phát triển các công cụ AI tạo sinh của mình, bao gồm cả Muse. Phải có nơi nào đó nó có thể được sử dụng để giúp công ty kiếm tiền, phải không? Nơi nào đó nó có thể thực sự tạo ra hiệu quả trong các quy trình, chứ không làm chậm mọi thứ?
Có thể có, nhưng các nhà phát triển game dường như không thấy nó hữu ích trong các bộ phận sáng tạo. Trong khảo sát State of the Game Industry 2025 của GDC, người ta thấy rằng 51% các nhà phát triển báo cáo sử dụng các công cụ AI tạo sinh thực chất là các nhà phát triển kinh doanh và tài chính. 41% khác là quản lý sản xuất và trưởng nhóm, và 39% là các nhà phát triển cộng đồng, marketing và PR. Về cơ bản, những nơi mà các công cụ AI tạo sinh được sử dụng nhiều nhất trông giống như Michael trong GTA V ở bức ảnh trên, dành nhiều thời gian hơn cho điện thoại hoặc trong các cuộc họp hơn là trước bảng vẽ.
Vậy thì, Muse thực sự nên giúp đỡ ai? Ít nhất là hiện tại, nó chỉ dành cho những người chọn sử dụng nó, vì Microsoft tuyên bố rằng quyết định sử dụng AI tạo sinh sẽ thuộc về “các nhà lãnh đạo sáng tạo” trong Xbox. Tuy nhiên, ai có thể nói rằng những nhà lãnh đạo sáng tạo đó sẽ tiếp tục gắn bó với nó?
Muse AI: “Lời nói dối” tốn kém và thiếu thực tế?
Muse AI của Microsoft nghe có vẻ không khác gì một lời nói dối lớn, tốn kém, được đưa ra để cố gắng quảng bá các công cụ AI tạo sinh là hữu ích cho người chơi, nhà làm game và quan trọng nhất, đối với mục đích của Microsoft, là các cổ đông.
Tuy nhiên, với những phân tích đã nêu, nhiều chuyên gia không tin vào điều đó. Người chơi muốn chơi những trò chơi được tạo ra bởi những con người có đam mê, những người muốn tạo ra game để những người khác chơi và tận hưởng. Công nghệ nên là công cụ hỗ trợ cho sự sáng tạo của con người, chứ không phải là sự thay thế cho nó, đặc biệt là trong một lĩnh vực đòi hỏi sự tinh tế, cảm xúc và tư duy độc đáo như phát triển game.
Bạn nghĩ sao về Muse AI và vai trò của AI trong ngành game? Hãy để lại bình luận bên dưới!
Tài liệu tham khảo
- Xbox Wire – Muse AI: Empowering Creators and Players
- GDC – State of the Game Industry 2025 Survey
- Reuters – Microsoft, Meta CEOs defend hefty AI spending after DeepSeek stuns tech world
- XDA Developers – Generative AI will poison itself